Republika Srpska - ProfilesArchive

About Me

Get free MySpace Layouts at MySpaceLayoutSupport.com
MySpace Layouts | MySpace Backgrounds | MySpace Codes

Cute MySpace Layouts
Myspace Image Rollover

Osnovni podaci

Republika Srpska je proglaÅ¡ena 09. januara 1992. godine, a kao drÅ¾avni entitet verifikovana je Dejtonskim mirovnim sporazumom i potpisivanjem mira u Parizu 14. decembra 1995., kojim je zavrÅ¡en troipogodiÅ¡nji rat (1992-1995.) u Bosni i Hercegovini.Republika Srpska je danas parlamentarna republika sa ograniÄenim medjunarodnim subjektivitetom. Stoga ona neke svoje interese ostvaruje posredstvom zajedniÄkih organa vlasti na nivou Bosne i Harcegovine kao medjunarodno priznate drÅ¾ave. Glavni grad je Banja Luka, koja sa viÅ¡e od 200.000 stanovnika predstavlja administrativni, privredni i kulturni centar Republike Srpske.

Geografski poloÅ¾aj

Teritorija Republike Srpske nalazi se izmedju 42Â° 33' i 45Â° 16 ' sjeverne geografske Å¡irine, te 16Â° 11' i 19Â° 37' istoÄne geografske duÅ¾ine. Zauzima manji dio jedinstvenog srpskog etniÄkog prostora zapadno od Drine, odnosno zahvata sjeverni i istoÄni dio geoprostora Bosne i Harcegovine. Veliki dio sprskog geoprostora je prema Dejtonskom sporazumu ostao izvan Republike Srpske - dio Krajine, Ozrena, Posavine i Hercegovine, dijelovi Podrinja, sarajevske kotline, te dio Jadranskog primorja. Republika Srpska ima povrÅ¡inu od 25053 km2 ili 49% teritorije Bosne i Harcegovine na kojoj Å¾ivi 1.391.503 stanovnika, Å¡to je svrstava medju najmanje evropske zemlje.Republika Srpska spada u grupu kontitentalnih zemalja - nema znaÄi izlaza na more, Å¡to je karaktiristika zemalja sa nepovoljnim geografskim poloÅ¾ajem. MeÄ‘utim, za opstanak i razvoj neke zemlje nije odluÄujuÄ‡e to da li ima ili nema izlaz na more (npr. ÄŒeÅ¡ka, Å vajcarska, Austrija i dr).Republika Srpska je smjeÅ¡tena na kontaktu dviju velikih prirodno-geografskih i druÅ¡tveno-ekonomskih regionalnih cjelina-panonske i mediteranske. U saobraÄ‡ajno-geografskom smislu ovakav njen poloÅ¾aj ima poseban znaÄaj, jer je prosjecaju vitalne komunikacione veze. To se prvenstveno odnosi na meridijanski pravac koji meÄ‘usobno povezanim rijeÄnim dolinama Bosne i Neretve, presjecajuÄ‡i dinarski planinski kompleks povezuje srednjoevropsku i mediteransku makroregiju. NiÅ¡ta manjeg znaÄaja nije niti uporedni pravac koji povezuje Republiku Srpsku sa centralnobalkanskim i zapadnoevropskim prostorom. U tom pogledu je neophodno istaÄ‡i vaÅ¾nost izlaza Republike Srpske na rijeku Savu kojom se veÅ¾e na evropsku rijeÄnu saobraÄ‡ajnicu Rajna-Majna-Dunav. Dakle, prostor Republike Srpske predstavlja sponu Panonskog i Jadranskog basena, s jedne strane i Zapadne Evrope i centralnog Balkana, s druge strane. Tako determinisan njen poloÅ¾aj u geopolitiÄkom smislu ima dvojak karakter - u mirnodopskim prilikama on je pozitivan, dok je u ratnim uslovima, naroÄito ako se ima u vidu izduÅ¾enost i izlomljenost granica on postaje izuzetno nepovoljan.

DrÅ¾avne granice

Granice Republike Srpske su odreÄ‘ene meÄ‘unarodno priznatom granicom prema SR Jugoslaviji i Republici Hrvatskoj i meÄ‘uentitetskom granicom prema Federaciji Bosne i Harcegovine. I jedna i druga je uspostavljena bez poÅ¡tovanja osnovnih principa razgraniÄenja meÄ‘u narodima (etniÄki, istorijski, prirodno-geografski, funkcionalno-ekonomski, vojnostrateÅ¡ki i dr).U odnosu na povrÅ¡inu svoje teritorije Republika Srpska ima nesrazmjerno duge i nepravilne granice. One su jako izduÅ¾ene i izlomljene, praveÄ‡i na pojedinim mjestima uske pojaseve (tzv. "dÅ¾epove") kojima se veÅ¾u srpski prostori. Takav najuÅ¾i i najosetljiviji pojas je onaj oko grada BrÄko Äija je Å¡irina svega 5 km. Ukupna duÅ¾ina granice Republike Srpske iznosi oko 2170 km, od Äega na meÄ‘uentitetsku granicu otpada 1080 km. Ako bi teritorija Republike Srpske sa povrÅ¡inom koju ima bila u obliku kruga, ukupna duÅ¾ina njenih granica bi onda iznosila svega 561 km. To znaÄi da je koeficijent razuÄ‘enosti granice 3,6, Å¡to je rijetkost u svijetu, i jedino bi se mogla porediti sa ÄŒileom. Republika Srpska ima atipiÄan oblik drÅ¾avne teritorije Äiji je sjeverni dio izduÅ¾en u pravcu zapad-istok, a istoÄni u pravcu sjever-jug. Ovakav neobiÄan oblik predstavlja oteÅ¾avajuÄ‡u okolnost unutraÅ¡nje komunikacije i ekonomske integracije meÄ‘usobno udaljenih zapadnih i juÅ¾nih dijelova Republike, pa se time postavlja problem i njene cjelovitosti.

Prirodne odlike

Prirodne odlike Republike Srpske su veoma sloÅ¾ene, Å¡to je rezultat njene pripadnosti razliÄitim prirodnogeografskim cjelinama i njihovoj geomorfoloÅ¡koj evoluciji. U geomorfoloÅ¡kom izgledu na prostoru Republike Srpske se smjenjuju razliÄiti oblici. U sjevernom peripanonskom dijelu breÅ¾uljkasti tereni izgraÄ‘eni od kenozojskih naslaga postepeno se spuÅ¡taju u ravniÄarske prostore sa aluvijalnim zaravnima i rijeÄnim terasama koji ujedno Äini i najplodniji dio Republike Srpske. Na tom prostoru izdiÅ¾u se samo nekoliko usavljenih planina - Kozara, Prosara, Motajica, VuÄijak i Trebovac, te krajnji sjevero-istoÄni ogranci Majevice. Prema jugu ravniÄarski prostor preko breÅ¾uljkastog terena prelazi u planinsko podruÄje koje zauzima i najveÄ‡i dio povrÅ¡ine Republike Srpske.

Klimatske karakteristike

RazliÄiti klimatski uticaji koji se osjeÄ‡aju na prostoru Republike Srpske su rezultat prirodnih elementa i zakonitosti opÅ¡te cirkulacije vazduÅ¡nih masa na Å¡irem prostoru. Sjeverni peripanonski dio pripada umjereno kontinentalnom klimatskom pojasu u kome se osjeÄ‡a i panonski (stepski) klimatski uticaj sa sjevera. Ljeta su topla, a zime veÄ‡inom umjereno hladne, sa prosjeÄnom godiÅ¡njom temperaturom iznad 10Â°C. Padavine su uglavnom ravnomjerno rasporeÄ‘ene, a najveÄ‡e koliÄine se izluÄuju kada su i najpotrebnije poljoprivrednim kulturama (maj-jun). KoliÄina padavina po pravilu opada iduÄ‡i od zapada (1500 mm) prema istoku (700 mm) zbog uticaja zapadnih vazduÅ¡nih strujanja. Planinska i planinsko-kotlinska (predplaninska) varijanta klimatskog uticaja osjeÄ‡a se na najveÄ‡em dijelu Republike Srpske. Prostrani planinski masivi imaju planinsku klimu Äije su odlike svjeÅ¾a i kratka ljeta, a duge hladne i sneÅ¾ne zime. SnijeÅ¾ne padavine su obilne i dugo se zadrÅ¾avaju, a visina padavina je iznad 1200 mm. Za razliku od planinske klime ovih prostora, breÅ¾uljkasta podruÄja, te kotline i doline imaju neÅ¡to blaÅ¾u klimu ? planinsko-kotlinsku. Glavne njene odlike su umjereno topla ljeta i dosta hladne zime, sa prosjeÄnom godiÅ¡njom temperaturom ispod 10Â°C, i visinom padavina od 700-1000 mm.JuÅ¾ni dio Republike Srpske, odnosno prostor Hercegovine (Humine) ima izmijenjenu varijantu jadranske klime, dok se prostor Rudina odlikuje prelaznom varijantom izmeÄ‘u klime Humina i planinske klime. Klima Humina se odlukuje oslabljenim uticajem sa mora, pa su ljeta vrlo topla a zime dosta blage. ProsjeÄna godiÅ¡nja temperatura se kreÄ‡e od 11Â° do 14Â°C. Raspored padavina je nepovoljan, poÅ¡to kiÅ¡e najviÅ¡e padaju u jesen i u zimu a najmanje u ljeto, kada se javljaju i kraÄ‡i suÅ¡ni periodi. KiÅ¡ne padavine dominiraju nad snjeÅ¾nim. Za razliku od ovakvih klimatskih odlika hercegovaÄkih humina, klimu Rudina uglavnom karakteriÅ¡u niÅ¾e ljetne temperature i znatne zimske snjeÅ¾ne padavine.Sa hidroloÅ¡kog aspekta, prostor Republike Srpske se moÅ¾e oznaÄiti kao relativno bogat povrÅ¡inskom i podzemnom hidroloÅ¡kom mreÅ¾om. Svi glavni rijeÄni tokovi hidroloÅ¡ki pripadaju slivu Crnog mora. Okosnica crnomorskog sliva je tok rijeke Save koji je nisko poloÅ¾en, te mu dotiÄu svi veÄ‡i rijeÄki tokovi ? Una sa Sanom, Vrbas, Ukrina, Bosna i Drina. Sve one imaju kompozitni karakter rijeÄnih dolina sa velikim padovima, te raspolaÅ¾u znaÄajnim hidroenergetskim potencijalom. U tom pogledu je posebno znaÄajna Drina koja ima najrazvijeniji hidroloÅ¡ki sistem i ogroman hidroenergetski potencijal koji je joÅ¡ uvek nedovoljno valorizovan. I ostali rijeÄni tokovi imaju veliki privredni znaÄaj, mada uglavnom samo svojim donjim i srednjim tokovima pripadaju Republici Srpskoj. Izuzetak je Ukrina koja ima manji tok i teÄe pobrdima izmeÄ‘u donjih tokova Vrbasa i Bosne.Hidrografsku rijeÄnu mreÅ¾u Republike Srpske upotpunuje najveÄ‡a i najznaÄajnija rijeka Srpske Harcegovine ? TrebiÅ¡njica, Äiji je hidrografski potencijal gotovo u potpunosti valorizovan. Ona, kao i gotovo sva podzemna karstna hidrografska mreÅ¾a pripada jadranskom slivu. Rijeke Srpske, pored hidroenergetskog potencijala, svojim kvalitetom predstavljaju znaÄajnu komponentu turistiÄke privrede. To se posebno odnosi na planinske tokove koji su veoma Äisti i bogati rijeÄnom ribom.Pored bogatstva u rijeÄnim tokovima, na prostoru Republike Srpske nalaze se brojni izvori i vrela koja su uglavnom pukotinskog i kontaktnog karaktera, a na brojnim rasjedima (npr. Savski rov) javljaju se znaÄajni termomineralni izvori koji imaju ogroman banjsko-turistiÄki znaÄaj, te akumulaciona i prirodna, uglavnom cirkovna jezera.Vegetacija Republike Srpske se odlukuje velikom raznolikoÅ¡Ä‡u, Å¡to je najveÄ‡im dijelom posledica klimatskih uslova. Poseban znaÄaj ima Å¡umski kompleks, a meÄ‘u najrasprostranjenije spada podruÄje klimazonalne vegetacije hrastovih Å¡uma. Na sjeveru, uz obalu rijeke Save i njenih veÄ‡ih pritoka nalazi se pojas hrasta luÅ¾njaka koji je mjestimiÄno isprekidan Å¡umama hrasta kitnjaka i obiÄnog graba. Prostorno ovaj pojas se nastavlja na Å¡umski pojas u Slavoniji poznat pod nazivom ?slavonske hrastove Å¡ume?. JuÅ¾nije, na breÅ¾uljkastim i uzdignutijim prostorima nalazi se Å¡umska zajednica hrasta kitnjaka i obiÄnog graba, a mestimiÄno su se razvile i bukove Å¡ume pretplaninskog pojasa.S obzirom na to da je ovo panonsko i pretplaninsko biljnogeografsko podruÄje koje je ujedno i najguÅ¡Ä‡e naseljeno poljoprivrednim stanovniÅ¡tvom, zbog toga su i Å¡umske zajednice svedene na manje povrÅ¡ine. Manji lokaliteti hrasta kitnjaka i obiÄnog graba susreÄ‡u se i u dolini Neretvice u Srpskoj Hercegovini.Uski pojas gornjeg Podrinja i niska Hercegovina odlukuje se klimazovalnom vegetacijom hrasta medunca i crnog jasena, a u srednjem toku Drine i okolini Srbinja i ViÅ¡egrada nalazi se uski pojas hrasta sladuna i cera.Znatan dio prostora Republike Srpske nalazi se pod bukovom Å¡umom, a na viÅ¡im planinskim podruÄjima razvile su se mjeÅ¡ovite Å¡umske zajednice bukve, jele i smreÄe. Kao glavni pratioci bukovih Å¡uma jesu javor, brijest, bijeli jasen i druge vrste. Pojas bukovih Å¡uma zauzima preddinarsko i dinarsko biljno geografsko podruÄje. NeÅ¡to su raÅ¡irenije u istoÄnim nego u zapadnim dijelovima Srpske.Unutar Å¡umskih vegetacionih podruÄja, posebno na brdsko-planinskim prostorima, znatne povrÅ¡ine su obrasle trapnom vegetacijom (livade i paÅ¡njaci) i one su posebno znaÄajne za razvoj stoÄarstva. Vegetacija Republike Srpske je veoma interesantna i sa aspekta znaÄajnih endemskih vrsta Å¡to potvrÄ‘uje i prisustvo PanÄiÄ‡eve omorike u dolini Drine (praÅ¡uma PeruÄ‡ica kod Srbinja).

StanovniÅ¡tvo i naselja

U Republici Srpskoj Å¾ivi 1.391.593 stanovnika (podaci iz 1996. god.), te je prosjeÄna gustina naseljenosti 56 stavnika na km2, Å¡to je svrstava u red rijetko naseljenih evropskih zemalja. Uz to je, regionalni razmjeÅ¡taj stanovniÅ¡tva veoma neravnomjeran (npr. Hercegovina 20 stan/km2 a Posavina i Semberija 150 stan/km2), Å¡to predstavlja dodatni problem za ekonomski i ukupni razvoj Republike Srpske. JoÅ¡ u proÅ¡lom vijeku veÄ‡insko stanovniÅ¡tvo u bivÅ¡oj SR BiH je bilo pravoslavno (Srbi), Å¡to pokazuje i popis iz 1865. godine kada je zabiljeÅ¾eno 46,3% pravoslavnih, 30,7% muslimana i 22,7% katolika. SliÄan odnos u okvuru etniÄke strukture biljeÅ¾i i poslednji austrougarski popis 1910. godine (43,5% pravoslavnih, 32,2% muslimana i 23,3% katolika). VeÄ‡insko pravoslavno stanovniÅ¡tvo zabiljeÅ¾eno je i popisima u periodu izmeÄ‘u dva svetska rata (1921. i 1931.), te i u znatnom dijelu poslijeratnog peroda (popisi iz 1948, 1951. i 1961). Popis iz 1971. godine prvi put je pokazao da je izmijenjena etniÄka struktura stanovniÅ¡tva bivÅ¡e SR BiH i da su muslimani u njoj postali relativna veÄ‡ina (39,6% muslimana, 37,2% Srbi i 20,6% Hrvati).Srbi Äine preko 90% ukupnog stanovniÅ¡tva Republike Srpske, ali tu Å¾ive i: BoÅ¡njaci, Hrvati, ÄŒesi, Ukrajinci, Slovaci i drugi. U sluÅ¾benoj upotrebi je srpski jezik i Ä‡iriliÄno pismo. VeÄ‡ina stanovniÅ¡tva Republike Srpske je pravoslavne vjeroispovjesti, a pored Srpske pravoslavne crkve postoje i druge vjerske zajednice: katoliÄka, islamska, jevrejska i druge.Koncentracija stanovniÅ¡tva i naselja u Republici Srpskoj usmjerena je ka niÅ¾im peripanonskim prostorima i uz rijeÄne doline, dok su brdsko planinska i karstna podruÄja veoma rijetko naseljena. Tome treba dodati da je i starosna struktura stanovniÅ¡tva rijetko naseljenih podruÄja nepovoljna, naroÄito rubnih prostora gde se uglavnom zadrÅ¾ala kategorija starog stanovniÅ¡tva. Planinski i karstni prostori Srpske (posebno Hercegovina, Krajina) predstavljaju emigracione zone iz kojih se stanovniÅ¡tvo stalno iseljavalo, a posebno nakon Drugog svjetskog rata i to u pravcu Vojvodine. Taj proces iseljavanja nastavljen je i kasnije, ali u pravcu razvijenih urbanih centara, pa i prema manjim gradovima. Sve je to uticalo na sadaÅ¡nje velike razlike u pogledu prostornog razmjeÅ¡taja stanovniÅ¡tva Republike Srpske.Prirodni (rijeÄne doline, blizina rudnih bogatstva i sl) i saobraÄ‡ajno-geografski uslovi Äine osnovne faktore razvoja i koncentracije stanovniÅ¡tva, naselja i privrednih djelatnosti. U dolinama veÄ‡ih rijeÄnih tokova razvila su se brojna naselja, pa i najveÄ‡i gradski centri u Republici Srpskoj. Neki od njih su makroregionalni, regionalni ili subregioalni centri svojih funkcionalnih podruÄja. Banja Luka, kao jedini makroregionalni i vodeÄ‡i privredni i kulturni centar Republike Srpske razvio se na obalama rijeke Vrbas, a u dolini Save subregionalni centar BrÄko, odnosno na TrebiÅ¡njici regionalni centar Trebinje. U dolini Sane i u blizini rudnih leÅ¾iÅ¡ta razvio se vaÅ¾an subregionalni centar Prijedor, sliÄno kao i u dolini Drine regionalni centar Zvornik. Na uÅ¡Ä‡u SpreÄe u Bosnu, razvio se regionalni centar Doboj, na uÅ¡Ä‡u Sane u Unu Novi Grad, te na uÅ¡Ä‡u Ä†ehotine u Drinu regionalni centar Srbinje. U dolinama ovih kao drugih manjih rijeka smeÅ¡tena su takoÄ‘e brojna gradska naselja razliÄitog centraliteta.

Spisak opÅ¡tina Republike Srpske

Republika Srpska je teritorijalno organizovana u 63 opÅ¡tine i Distrikt BrÄko.

1. Banja Luka 2. BerkoviÄ‡i 3. Bijeljina 4. BileÄ‡a 5. Bratunac 6. Distrikt BrÄko 7. ÄŒajniÄe 8. ÄŒelinac 9. Derventa 10. Doboj 11. Gacko 12. GradiÅ¡ka 13. Han Pijesak 14. Jezero 15. Kalinovik 16. KneÅ¾evo 17. Kotor VaroÅ¡ 18. Kozarska Dubica 19. Krupa 20. Srpski Kupres 21. LaktaÅ¡i 22. Lopare 23. Ljubinje 24. MiliÄ‡i 25. ModriÄa 26. MrkonjiÄ‡ Grad 27. Nevesinje 28. Novi Grad 29. Osmaci 30. Pale 31. PelagiÄ‡evo 32. Petrovac 1. Petrovo 2. Prijedor 3. Prnjavor 4. Ribnik 5. Rogatica 6. Rudo 7. Skelani 8. Sokolac 9. Srbac 10. Srbinje 11. Srebrenica 12. Srpska IlidÅ¾a 13. Srpska Kostajnica 14. Srpski Brod 15. Srpski Drvar 16. Srpski Mostar 17. Srpski Sanski Most 18. Srpski Stari Grad 19. Srpsko GoraÅ¾de 20. Srpsko Novo Sarajevo 21. Srpsko OraÅ¡je 22. Å amac 23. Å ekoviÄ‡i 24. Å ipovo 25. TesliÄ‡ 26. Trebinje 27. Trnovo 28. Ugljevik 29. ViÅ¡egrad 30. Vlasenica 31. Vukosavlje 32. Zvornik

Ekonomske strukture stanovniÅ¡tva i zaposlenost

Ekonomska struktura stanovniÅ¡tva prema djelatnostima, po oblastima i granama, jedan je od pokazatelja stepena i tempa ekonomskog razvoja.U Republici Srpskoj, prema zadnjem popisu stanovniÅ¡tva, 1996. godine kategorija radno sposobnog stanovniÅ¡tva je obuhvatala 892923 lica ili 64.2% od ukupnog broja stanovnika te godine. (Tabela 1.)Na osnovu tendencija u uÄeÅ¡Ä‡u aktivnog stanovniÅ¡tva prema popisima u BiH u 1971., 1981. i 1991. godini (StanovniÅ¡tvo, uporedni podaci za 1971., 1981. i 1991., StatistiÄki bilten 265, Sarajevo, 1998.), moÅ¾e se zapaziti da je stopa rasta aktivnog stanovniÅ¡tva bila 1.502%, lica sa liÄnim prihodom 4.934%, a izdrÅ¾avanih lica -0.373%. OpÅ¡ta stopa aktivnosti u ovom periodu bila je 34.6% 1971. godine, 37.7% 1981. godine i 40.7% 1991. godine. UzimajuÄ‡i ove tendencije u obzir, moÅ¾e se ocijeniti da je uÄeÅ¡Ä‡e aktivnog stanovniÅ¡tva u ukupnom stanovniÅ¡tvu Republike Srpske u 1999. godini oko 43.5%.Prema zvaniÄnim podacima u 1999. godini zaposleno je 15.24% stanovniÅ¡tva.UzimajuÄ‡i u obzir da su u privatnom sektoru obuhvaÄ‡eni samo zaposleni u privatnim radnjama, to se ipak mogu izvesti sljedeÄ‡i zakljuÄci:* dominantan broj zaposlenih je joÅ¡ uvijek u drÅ¾avnom sektoru privrede. Na osnovu zvaniÄnih podataka ovo uÄeÅ¡Ä‡e je veoma visoko i iznosi oko 90%. Kada se uzme u obzir struktura druÅ¡tvenog proizvoda Republike Srpske, u kojoj drÅ¾avni sektor uÄestvuje u 1998. godini sa 45.78%, a privatni sektor sa 42.86%, tada je jasno da je uÄeÅ¡Ä‡e broja zaposlenih u privatnom sektoru svojine daleko veÄ‡e, a u odnosu na ono koje je evidentirano u privatnim radnjama (8.2%) barem dva puta, tako da se moÅ¾e procijeniti da je uÄeÅ¡Ä‡e zaposlenih u drÅ¾avnom sektoru izmeÄ‘u 75 i 80%* najveÄ‡i broj zaposlenih je u industriji (37.71%)* iz rasporeda zaposlenih prema djelatnostima moÅ¾e se dalje zapaziti da je visoko uÄeÅ¡Ä‡e zaposlenih u druÅ¾avnim organima i javnim instirucijama (9.69%), a zatim trgovini (8.57%) i obrazovanju, nauci, kulturi i informisanju (7.41%).* realno se moÅ¾e oÄekivati da je uÄeÅ¡Ä‡e zaposlenih u poljoprivredi veÄ‡e, nego Å¡to to zvaniÄni podaci pokazuju, jer treba uvaÅ¾iti sve probleme u vezi sa evidentiranjem zaposlenih u poljoprivredi. Na ovakav zakljuÄak naroÄito upuÄ‡uje struktura GDP-a za Republuku Srpsku, u kojoj u 1999. godini industrija uÄestvuje sa 21.86%, a poljoprivreda sa 23.78%. MoÅ¾e se zakljuÄiti i to da je uÄeÅ¡Ä‡e poljoprivrede u GDP-u u stalnom padu, tako da u Republici Srpskoj ovaj pad ide po stopi od - 5.332%, Å¡to upuÄ‡uje i na pad zaposlenosti u poljoprivredi. Struktura zaposlenih prema stepenu struÄnog obrazovanja, ima poseban znaÄaj zbog Äinjenice da proizvodnja ne zavisi samo od broja zaposlenih radnika, nego i od njihovog kvalifikacionog sastava.MoÅ¾e se zapaziti da je kod zaposlenih u Republici Srpskoj dominantno uÄeÅ¡Ä‡e zaposlenih sa srednjom struÄnom spremom i kvalifikovanih radnika, koji obuhvataju 54.85% ukupnog broja zaposlenih u drÅ¾avnim i druÅ¡tvenim preduzeÄ‡ima. Kao Å¡to je i logiÄno oÄekivati, najmanja je zastupljenost magistara i doktora nauka, svega 0.44%.
Republika Srpska

Get Republika_Srpska_Republic_of_Srpska chat group | Goto Republika_Srpska_Republic_of_Srpska website

My Interests

Serbian anthem-Boze pravde

Za ljepÅ¡u Srpsku

Republic of Srpska Geography:The Republic of Srpska is situated in the central part of Balkan Peninsula (South-East Europe) within the borders of ex-Yugoslavia. It covers an area of 25.053 sq. km. The territory is grouped in two main regions, North-Western part of Srpska (consisting of Banja Luka Krajina region and Posavina region), and Eastern part of Srpska (consisting of Semberija and Majevica region, Drina region, Sarajevo and Romanija region and Herzegovina region). Some 55% of its territory is covered by forest mountains, and the highest peak is Maglic (Herzegovina region) at the altitude of 2.350 m above sea level. The climate in general is the continental one with long snowy winters and dry hot summers, with the exception to the Herzegovina region which enjoys the benefits of the Mediterranean climate.The capital of the Republic is the city of Banja Luka the main administrative center and the seat of the Government. Banja Luka (pop. 218.436) is the main business center is in the North- Western part of the country, with well developed agriculture, industry and services sector. The main airport is located there, and it is connected with the other parts of the country by rail and roads. Bijeljina (pop. 105.057) is situated in the North-East part of the country. It is a well-developed agricultural and trading center.Trebinje (pop.30.154) is the main center for Herzegovina region, with developed Mediterranean agriculture and industry. The vicinity of Port of Bar in Montenegro makes it a good location for future development. The other important centers in the Republic are Prijedor, Doboj, Zvornik, Visegrad, Srbinje, Derventa and Brcko.Formerly a part of the Kingdom of Yugoslavia and later on of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia, this region had a specific status in development. The general direction was towards the development of energy exploitation, metallurgy and industry. However, the territory of the Republic of Srpska has a very good potential for development, especially given its well-educated population and the structure of the economy in which all the sectors are represented. The natural beauty of the country can be compared to the one of Switzerland or Austria, and the natural resources provide a good basis for future development.Republika Srpska, one of the two entities that together comprise the state of Bosnia and Herzegovina. Republika Srpska comprises 49% of the land area of Bosnia and Herzegovina and is home to about 34% of the population. PopulationThe population of the Republic of Srpska is estimated to be in the region of 1.391.000 of which approximately over 90% are of Serb ethnic origin and the remaining 10% are mainly Croats and Muslims. The population density is 55,5 persons per square kilometer. The official language is Serbian. Some 50.000 residents of the Republic work abroad, mainly in EU countries (Germany, France, Austria, Sweden). GovernmentThe Government of Republika Srpska is composed of the prime minister and the heads of the sixteen ministries. The National Assembly also selects two deputy prime ministers from among the ministers from different constituent peoples (Serbs, Croats, and Bosniaks) on the recommendation of the prime minister.The law requires that eight ministers be elected from the Serb population, five from the Bosniak population, and three from the Croat population. The prime minister may also appoint one minister from among the "others" population (out of the largest constituent ethnic group).Under the Law on Ministries adopted in October 2002, the tasks of the administration of Republika Srpska are carried out by ministries, republican administrative units, and republican administrative organizations. TourismIn the heart of the Balkans, in the North and East of Bosnia and Herzegovina, there is Republika Srpska. Although territorially small, Republika Srpska has rich, but remote natural resources. They represent its main characteristic and a great advantage, since the climate zones spread from the mediterranean, in the southern Herzegovina, to moderate-continental one, which prevails in the northern parts.Nature, the great creator, has generously given bounty and beauties to these people who and respect their land as the most sacred thing, lf we have to choose the most precious jewels from the natural wealth of Republika Srpska, those will certainly be its high mountains of Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, then Grmec, Kozara, Ozren and many others, rich in forests and wild game.In the lowlands of Republika Srpska there are fruitful cornfields of Posavina and Semberija, and Lijevce Polje. The hilly area of Potkozarje and Podgrmec and Karst of Herzegovina, with its fields like green brooches, represent the varieties of natural beauty. Water flows of the powerful rivers Una, Sana, Vrbas, Ukrina, Drina and Tara, most certainly, the clearest rivers in the whole Balkans, are rich in all fishes.History has, since the Roman times and Slav settling to the constructive, and also destructive 20th century, left numerous cultural-historical monuments and traces of rich spiritual inheritance of the peoples who have lived and survived on this meeting point and crossroads of cultures and civilizations - in the Balkans, the cradle of Europe.

Administrativni centar Vlade Republike Srpske

Stari most u ViÅ¡egradu Spomenik Å¾rtvama ustaÅ¡ko-faÅ¡istiÄkog terora na Mrakovici

Zgrada Gradske palate u Banja Luci

I'd like to meet:

Prirodni potencijali

Tokom razmatranja poloÅ¾aja i prirodogeografskih odlika, veÄ‡ su pomenuti neki potencijali vaÅ¾ni za ekonomski i ukupan razvoj Republike Srpske. Prirodni potencijali su svakako jedan od kljuÄnih faktora u sadaÅ¡njem i buduÄ‡em razvoju Republike Srpske i njenom ekonomsko-geografskom oblikovanju. U tom smislu u najvaÅ¾nije prirodne potencijale spadaju: - Poljoprivredno zemljiÅ¡te, - Å umski kompleksi, - Hidro-klimatski uslovi, te - Rudni i mineralni resursi.Poljoprivredno zemljiÅ¡te kao jedan od strateÅ¡kih potencijala predstavlja izuzetno relevantan resurs i u Republici Srpskoj mu pripada primarno mjesto meÄ‘u prirodnim potencijalima njenog razvoja. Njegova zastupljenost u odnosu na nepoljoprivredna zemljiÅ¡ta i strukturna iskoriÅ¡Ä‡enost je vrlo razliÄita. Te razlike su rezultat pripadnosti pojedinih poljoprivrednih povrÅ¡ina razliÄitim morfoloÅ¡kim cjelinama.Ukupna povrÅ¡ina poljoprivrednog zemljiÅ¡ta u Republici Srpskoj iznosi 1250000 hektara, Å¡to u odnosu na broj stanovniÅ¡tva pribliÅ¾no Äini jedan hektar po stavnovniku, a to je iznad svetskog prosjeka. Prema tome, poljoprivrednog zemljiÅ¡ta u Republici Srpskoj ima dovoljno, a postoje i realne moguÄ‡nosti dobijanja i novih povrÅ¡ina. Prema kategorijama iskoriÅ¡Ä‡enosti, najveÄ‡e povrÅ¡ine pripadaju oranicama i baÅ¡tama, te paÅ¡njacima, livadama, voÄ‡njacima i najmanje ribnjacima. Racionalnim koriÅ¡tenjem ovog strateÅ¡ki vaÅ¾nog potencijala uz primjenu savremenih agrotehniÄkih mjera i unutraÅ¡njim prestruktuiranjem proizvodnje, stvaraju se uslovi ne samo podmirivanja sopstvenih potreba, veÄ‡ i moguÄ‡nosi proizvodnje znaÄajnih viÅ¡kova za trÅ¾iÅ¡te.Å umski kompleks je oduvjek prestavljao nacionalno bogatstvo i jedan od osnovnih potrencijala sadaÅ¡njeg i buduÄ‡eg privrednog razvoja Republike Srpske. Prema apsolutnoj Å¡umovitosti (100000 ha, ili 44% ukupne povrÅ¡ine) i ukupnim zalihama u neto prirastu drvne mase, Republika Srpska zauzima znaÄajno mjesto u Evropi. Prema tome, prostor Republike Srpske je bogat Å¡umama, ali one nisu i najboljeg kvaliteta. LoÅ¡em kvalitetu treba dodati i vrlo izraÅ¾enu druÅ¡tvenu (drÅ¾avnu) nebrigu i neracionalan pristp u iskoriÅ¡tavanju ovog vaÅ¾nog resursa. U proteklom periodu veliki Å¡umsksi prostori su devastirani i pretvoreni u Å¡ikare i goleti. Zato je neophodno mijenjati dosadaÅ¡nji naÄin eksploatacije i gazdovanja u oblastima Å¡umarstva. Izuzetna vrijednost Å¡umskih prostora sadrÅ¾ana je i u znaÄaju njegovog ekosistema Å¡to samo dodatno utiÄe na zahtjev Å¡to brÅ¾e promjene odnosa drÅ¾ave prema Å¡umskom resursu.Hidro-klimatski uslovi imaju znaÄajnu i viÅ¡estruku ulogu u valorizaciji privrednog i ukupnog razvoja Republike Srpske. Klimatske odlike su rezultat razliÄitih geografskih faktora koji se isprepliÄ‡u na geoprostoru Republike Srpske. To je uslovilo postojanje razliÄitih klimatskih timova i njenih varijanti, kao Å¡to su: umjerenokontinentalna, kontinentalna, planinska, Å¾upska i izmijenjene mediteranske. Takva raznolikost klimatskih uslova u osnovi nudi razliÄite povoljnosti za raznovrsnu poljoprivrednu proizvodnju (Å¾itarice, voÄ‡e, povrÄ‡e, industrijsko bilje itd). U cjelini posmatrano, klimatski uslovi su dosta povoljni, a odreÄ‘ene nepovoljne klimatske pojave je moguÄ‡e nadoknaditi intervencijom Äovjeka.Svojim elementima klima znaÄajno utiÄe na hidroloÅ¡ke prilike Republike Srpske. NJihov znaÄaj se posebno ogleda u hidroenergetskom agrarnom i turistiÄkom pogledu. RijeÄni potencijali nude velike moguÄ‡nosti u proizvodnji hidroenergije, navodnjavanju obradivih povrÅ¡ine, te u razvoju turizma i moguÄ‡nostima plovidbe, Å¡to do sada nije dovoljjno iskoriÅ¡Ä‡eno. Okosnicu hidropotencijala Äine rijeke Drina, TrebiÅ¡njica i Vrbas sa veÄ‡ postojeÄ‡im hidrocentralama. Pored Äetiri hidrocentrale, energetski infrastrukturni sistem Republike Srpske Äine joÅ¡ dvije termocentrale i Å¡est malih industrijskih termoelektrana sa ukupnom instalisanom snagom od oko 1340 MW, Å¡to je nedovoljno za potrebe privrede i stanovniÅ¡tva.Posebno vrijedan hidroloÅ¡ki potencijal predstavljaju termalne i termalno mineralne vode. Brojna istraÅ¾ivanja su pokazala znatna bogatstva, a najveÄ‡e je u sjevernom dijelu Republike Srpske i to u zoni savskog rova. Ovi izvori se obiÄno nalaze na dubinama od 1000 do 3000 m sa temperaturom izmeÄ‘u 80Â° i 150Â°C. Na bazi tih voda veÄ‡ radi nekoliko banjsko-rekreacionih centara, kao Å¡to je: Banja VruÄ‡ica, MljeÄanica, LaktaÅ¡i, Slatina, Srpske Toplice, Guber i Vilina Blas. Valorizacija u punoj mjeri ovog vida hidroloÅ¡kog potencijala bi trebala da uslijedi tek u dogledno vrijeme.Rudne i mineralne sirovine su uslovljene geoloÅ¡kom graÄ‘om. S obzirom na vrstu i prostorni razmjeÅ¡taj poznatih leÅ¾iÅ¡ta mineralnih sirovina moguÄ‡e ih je grupisati na energetske sirovine (mrki ugalj i lignit): Ugljevik, Gacko, Stanari, Miljevina, metalno mineralne sirovine (ruda gvoÅ¾Ä‘a, boksita, olova i cinka): Ljubija, Omarska, MiliÄ‡i, okolina MrkonjiÄ‡ Grada, Ljubinje i Srebrenica: nemetalne mineralne sirovine (azbest, magnezit, gips, mermer, kaolin, vatrostalna i keramiÄka glina, kvarcni pijesak i kreÄnjaÄki kamen): leÅ¾iÅ¡ta i lokaliteti eksploatacije su prostorno vrlo raÅ¡irena.

DruÅ¡tveni potencijali

Primarno mjesto u druÅ¡tvenom potencijalu pripada stanovniÅ¡tvu i postojeÄ‡em ekonomskom potencijalu. Kvalitativne i kvantitativne osobine stanovniÅ¡tva u postindustrijskom dobu postaju najbitniji faktor razvoja nekog geoprostora, a time i prostora Republike Srpske. Pored veÄ‡ istaknutih odlika stanovniÅ¡tva Republike Srpske (mali broj, rijetka i neravnomjerna gustina naseljenosti), treba dodati i nedovoljan demografski rast. Naime, najnoviji pokazatelji govore da je stopa prirodnog priraÅ¡taja naÅ¡eg stanovniÅ¡tva veoma niska. Negativan trend prirodnog kretanja stanovniÅ¡tva vodi u pravcu starenja populacije Å¡to direktno utiÄe na odreÄ‘ene funkcije ekonmomskog razvoja i prosperiteta, a na kraju i do bioloÅ¡kog opstanka stanovniÅ¡tva.Bitna odlika stanovniÅ¡tva Republike Srpske jeste vrlo izraÅ¾eno migraciono kretanje, koje je prouzrokovano ratnim sukobom (1992-1995. Na teritoriji Republike Srpske od ukupnog broja stanovnika oko 450.000 Äini izbeglo srpsko stanovniÅ¡tvo. Proces imigraciono-emigracionog kretanja, kako na unutraÅ¡njem tako i na vanjskom planu nije joÅ¡ zavrÅ¡en.Obrazovna kao i kvalifikaciona struktura naÅ¡eg stanovniÅ¡tva je po mnogim pokazateljima na zadovoljavajuÄ‡em nivou. MeÄ‘utim, imajuÄ‡i u vidu potrebe za novim bolje obuÄenim kadrovima i naroÄito odliv visokostruÄnih kadrova, drÅ¾ava nastoji kvalitetno poboljÅ¡ati status ovih kadrova s ciljem njihovog zadrÅ¾avanja a Å¡kolskom sistemu posvetiti posebnu paÅ¾nju. Pored toga, odgovarajuÄ‡im mjerama demografske politike nastoji se intervenisati na izmjeni stanja u prirodnom priraÅ¡taju, prostornom razmjeÅ¡taju stanovniÅ¡tva, migracionim kretanjima, ali i ubrzati nauÄno-tehnoloÅ¡ki napredak. ImajuÄ‡i u vidu nacionalne ciljeve i privredni razvoj, uspjeÅ¡no provoÄ‘enje navedenih mjera imaÄ‡e kljuÄnu ulogu u opstanku i buduÄ‡em ukupnom razvoju Republike Srpske.Ekonomski potencijal Äini polaznu osnovu daljeg razvoja, a obuhvata pored ostalog, privredno-administrativne centre, privredne kapacitete i infrastrukturni sistem. Republika Srpska ima veÄ‡i broj manjih gradskih naselja, meÄ‘u kojima su neki istovremeno nosioci privrednog razvoja pojedinih podruÄja.Privredna struktura i izgraÄ‘eni kapaciteti na prostoru Republike Srpske predstavljaju solidnu osnovu za daljni uspjeÅ¡an razvoj. U privrednom sistemu najznaÄajnije mjesto svakako, pripada industriji koja predstavlja glavni segment u strategiji dugoroÄnog druÅ¡tveno-ekonomskog razvoja. Okosnicu prostorne strukture industrije Äine dvije osovine, koje su rezultat prirodnih resursa, jednim dijelom, i sveukupnih druÅ¡tvenih faktora, veÄ‡im dijelom:- sjeverna (peripanonska), koja se pruÅ¾a pravcem zapad-istok povezujuÄ‡i najvaÅ¾nije industrijske centre (Novi Grad-Prijedor-Banja Luka-Doboj-BrÄko-Bijeljina), i- istoÄna (podrinjsko-hercegovaÄka), koja se pruÅ¾a pravcem sjever-jug, povezujuÄ‡i Bijeljinu, Zvornik, Srpsko Sarajevo, Srbinje i Trebinje.Ove osovine industrijskog razvoja predstavljaju istovremeno, okosnicu privredne i socijalne integracije geoprostora Republike Srpske i njeno ukljuÄivanje u savremene tokove Å¡ireg okruÅ¾enja. Sistem osovina razvoja se uglavnom poklapa sa razmjeÅ¡tajem najvaÅ¾nijih lokaciono-razvojnih potencijala za smjeÅ¡taj industrije, odnosno sa razmjeÅ¡tajem proizvodnih kapaciteta, proizvodnih snaga, privrednog, demografskog i kadrovskog potencijala, urbanih centara, infrastrukture i izgraÄ‘enih socijalnih ustanova.

TuristiÄki potencijali

U srcu Balkana, a na prostoru sjevera i istoka Bosne i Hercegovine smjestila se Republika Srpska. Iako teritorijalno nevelikoj, Republici Srpskoj pripadaju bogati, ali razuÄ‘eni prirodni resursi. Oni predstavljaju njenu osobenost i veliku prednost buduÄ‡i da se klimatske zone proteÅ¾u od mediteranske na jugu Hercegovine, do umjereno-kontinenatlne koja preovlaÄ‘uje sjevernim dijelovima. Priroda, veliki neimar, zaista je bogato nagradila svakom ljepotom njene stanovnike koji su umjeli da vole i poÅ¡tuju svoju zemlju kao neÅ¡to najsvetije. Izdvojimo li te dragulje iz prirodnog bogatstva Republike Srpske, to bi svakakako bile njene alpske planine, Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom GrmeÄ, Kozara, Ozren i mnoge druge, sa ogromnim Å¡umskim i lovnim bogatstvom.U njenim podnoÅ¾jima prostrle su se pitome i plodne ravnice Å¾itne Posavine i Semberije, LijevÄe polja i lagano zatalasanih Potkozarja i PodgrmeÄa kao i predjeli hercegovaÄkog krasa proÅ¡aranog plodnim kraÅ¡kim poljima. Vodotoci moÄ‡nih rijeka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare zasigurno najbistrijih rijeka na Äitavom Blakanu, bogati su svakovrsnom ribom.Istorija je na ovim prostorima joÅ¡ od rimskog doba, slovenskog naseljavanja pa sve do graditeljskog, ali na Å¾alost i ruÅ¡ilaÄkog 20. vijeka ostavila brojne kulturno-istorijske spomenike i tragove bogatog duhovnog naslijeÄ‘a naroda koji je Å¾ivio i opstao na ovoj sastavnici i raskrsnici kultura i civilizacija, Å¡to je Balkan kao kolijevka Evrope oduvijek bio.U srcu Krajine prostrla se planina Kozara. OiviÄena je modrom rijekom Unom, biserom Krajine, vodom Sanom, prostranom Savom i brzim Vrbasom. Kozara je pitoma planina, bogata svakovrsnom lovnom divljaÄi: srnom, divljom svinjom, lisicom, zecom, potom fazanom, divljom patkom, jarebicom, Å¡to sve Äini lovni rezervat rijedak u ovome dijelu Blakana. Na vrhu planine podignut je raskoÅ¡ni memorijalni spomenik "Mrakovica" na istoimenome visu u spomen na proÅ¡loratna stradanja u Äijem podnoÅ¾ju se prostiru crnogoriÄne Å¡ume koje smjenjuju bjelogoriÄne, a ove opet paÅ¡njaci ispresjecani bogatim izvorima i sve tako do podnoÅ¾ja gdje se smjestilo plodno Potkozarje, voÄ‡arski kraj.Republika Srpska baÅ¡tini jedinstven nacionalni park u Evropi, Naconalni park "Sutjeska". Evropa, kolijevka civilizacije, nekada davno bila je praÅ¡uma. NajveÄ‡i ostaci te praÅ¡ume saÄuvali su se upravo u praÅ¡umi PeruÄ‡ici, hiljadugodiÅ¡njoj praÅ¡umi Äija je povrÅ¡ina 1.291 hektar. InaÄe, Nacionalni park dobio je ime, po rijeci Sutjeski. Ova planinska rijeka je pravila svoj tok kroz masiv planina Zelengore (2.014 m), Lelije, MagliÄ‡a, Volujaka. TjentiÅ¡te je mjesto na obali Sutjeske, sa istoimenim motelom, sportsko-rekreativnim centrom, vjeÅ¡taÄkim jezerom, te ga zbog njegove ljepote nikako ne bi trebalo zaobiÄ‡i.Kanjon Tare, Äija je dubina 1.300 m, prvi je u Evropi, a drugi u svijetu, odmah poslije kanjona Kolorado. U tome usjeku tok je napravila rijeka Tara, prebogata svakovrsnom rijeÄnom ribom, mladicom, lipljenom, pastrmkom, "zlaticom". Za one hrabre, Å¾eljne avanture u autentiÄnom surovom ambijentu Äiste prirode prireÄ‘uju se splavarenja kroz Äuvene bukove, tijesne usjeke, oiviÄene opasnim kamenitim liticama planine Durmitor.BardaÄa kod Srpca je jedinstven ptiÄiji rezervat.IzdaÅ¡na priroda obdarila je Republiku Srpsku svim blagodetima, pa i ljekovitim termalnim vodama Äiju su ljekovitost spoznali joÅ¡ rimski stanovnici. Izvori termalnih voda u danaÅ¡njem vremenu postali su banjsko-ljeÄiliÅ¡ni i rekreativni centri, oplemenjeni najsavremenijom dijagnostiÄkom i fizikalnom opremom. Banje LaktaÅ¡i, Slatina, Srpske Toplice (nekadaÅ¡nji Å eher) Äuvene su po uspjeÅ¡nom lijeÄenju bolesti srca, krvotoka, krvnog pritiska, metodama za koje je saglasnost dala Svjetska zdravstvena organizacija. Na rubu grada TesliÄ‡a nalazi se poznata banja "VruÄ‡ica", u Äijem kompleksu su hoteli "Kadrijal" (A kategorije) te "Posavina", "Hercegovina", "Krajina" i "Srbija", hoteli visoke B kategorije. Termomineralne vode ove banje blagotvorno djeluju kod oboljenja srca, krvotoka, nervnog sistema, probavnih organa, a sve uz sport, rekreaciju i aktivni odmor.Na rubu ViÅ¡egrada u gustoj borovoj Å¡umi nalazi se banja "Vilina Vlas". U Srebrenici banja "Guber". U Prnjavoru banja "KulaÅ¡i", a u Potkozarju banja "MljeÄanica".Hercegovina, baÅ¡tina sv. Save, ukraÅ¡ena je mnogim crkvama i manastirima koji predstavljaju prave narodne svetinje. ZnamenitoÅ¡Ä‡u se izdvaja manastir TvrdoÅ¡, raskoÅ¡na graÄ‘evina iz 15. vijeka, sjediÅ¡te episkopa te manastir DobriÄ‡evo (15.v.).A Å¡ta pridodati Äinjenici da je manastir Lovnica kod Å ekoviÄ‡a iz Äak 13. vijeka i dan danas saÄuvan.I tako, diljem Republike Srpske: na planini Ozren je istoimeni manastir (15.v.), a u Krajini manastiri Gomionica, MoÅ¡tanica, Liplje i naravno, kuriozitet u sakralnom graditeljstvu, crkve-brvnare, vijekovima saÄuvane od paljevina.

Music:

BoÅ¾e pravde - himna BoÅ¾e pravde, ti Å¡to spase od propasti do sad nas, Äuj i od sad naÅ¡e glase i od sad nam budi spas.MoÄ‡nom rukom vodi, brani buduÄ‡nosti srpske brod. BoÅ¾e spasi, BoÅ¾e hrani, Srpskog Kralja, srpski rod!SloÅ¾i srpsku braÄ‡u dragu, na svak' diÄan slavan rad, sloga biÄ‡e poraz vragu a najjaÄi srpstvu grad.Nek' na srpskoj blista grani bratske sloge zlatan plod. BoÅ¾e spasi, BoÅ¾e hrani Srpskog Kralja, srpski rod!Nek na srpsko vedro Äelo tvog ne padne gneva grom, blagoslovi Srbu selo polje, njivu, grad i dom!Kad nastupe borbe dani, k' pobedi mu vodi hod. BoÅ¾e spasi, BoÅ¾e hrani Srpskog Kralja, srpski rod!Iz mraÄnoga sinu groba srpske krune novi sjaj, nastalo je novo doba, novu sreÄ‡u BoÅ¾e daj.Kraljevinu srpsku brani, pet vekovne borbe plod. BoÅ¾e spasi, BoÅ¾e hrani, moli ti se srpski rod!