Muzige 6 yasinda klasik bati muzikci Emin Tarakci Hoca'dan keman ve mandolin dersleri alarak basladi. 7 yasinda baglama ve Turk Halk Muzigi dersleri almaya basladi. 10 yasinda ilk beste calismasi olan Kara Kasli Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri yapti.
13 yasinda Turk Sanat Muzigi ve tambur egitimi almaya basladi. Ortaokul ve lise yillarinda Samsun, Edirne ve Istanbul musiki cemiyetlerinde yayli tambur, THM cemiyetlerinde ise baglama caldi. Samsun ve Istanbul'da halk evlerinin kuruculugunu yapti. Kendi actigi muzik dershanelerinde ogretmenlik yapti.
Ilk profosyonel bestesi Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin'i 14 yasinda yapti.
16 yasindan itibaren jazz ve rock muzigi ile ilgilenmeye basladi, bati nefesli sazlardan olusan orkestralarda tenor sax calarak gorev yapti. Istanbul'a gelerek konservatuar sinavlarina girdi ve kazandi. Icra heyetinde 4 yil gorev yaptiktan sonra konservatuardan ayrildi. Vatani gorevini bahriyeli olarak surdurdugu yillarda bandoda saksafon calmaya devam etti.
20 yasinda TRT Ankara, 22 yasinda TRT Istanbul radyosu sinavlarina girdi. Ankara radyosundan Istanbul radyosuna gecerek 10 ay calisti, kendi istegi ile ayrildi.
1966'da Turkiye capinda yapilan baglama calma yarismasinda Arif Sag ve Cinucen Tanrikorur ile birlikte derece aldi.
Arif Sag ile birlikte arasi donemde Muzaffer Akgun, Yildiz Tezcan, Ahmet Sezgin, Sukran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesiguzel gibi bircok sanatciya baglama caldi. Bu donem icinde Kizilirmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Turk filmlerinin muzik direktorlugunu yapti. Istanbul'daki halk evlerinde Abdullah Nail Baysu, Ismet Siral, Burhan Tonguc, Erkin Koray, Omer Faruk Tekbilek, Vedat Yildirimbora, Ozer Senay, Neset Ertas gibi sanatcilarla sik sik bir araya gelip muzik yaparak gelecekte kendi ortaya koyacagi muziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Agliyorum Yana Yana, Gonul baglari, Yildiz Aksamdan Dogarsin, Neredesin Leylâ'm gibi turku plaklari cikardi. Sevemedim Karagozlum, Sabir Tasi, Koca Dunya gibi besteleri cesitli sanatcilar tarafindan okunmaya, sanat dunyasinda adi besteci ve baglama virtuozu olarak duyulmaya baslandi.
Turku plâklarindan sonra, 1968 yilinda ilk serbest calismalar plâgi Sensiz Bahar Gecmiyor/Basa Gelen Cekilirmis'i cikardi. Bundan sonra Topkapi Plak ve Istanbul Plak'tan seri olarak plaklar cikarmaya devam etti. 1969 yilinda cikardigi Bir Teselli Ver/Yorgun Gozler 45'ligi ile Turkiye capinda un yapti. Bestekâr ve enstrumanist kimliginin yani sira, yorumcu kimligi ile on plana cikmaya basladi. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Gorme Garibi, Severek Ayrilalim, Umit Sarkisi, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza atti.
1972 yilinda Yasar Kekeva ile birlikte Kervan Plak sirketini kurdu, sirketin yoneticisi oldu. Kervan Plak, Turkiye'nin ilk yerli sermayeli plak sirketiydi. Bunyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abaci, Mustafa Sagyasar, Ahmet Ozhan, Kamuran Akkor, Semiha Yanki, Samime Sanay , Nese Karabocek, Bedia Akarturk, Nil Burak, Ziya Taskent, Semiramis Pekkan, Ferdi Ozbegen gibi starlari alan Kervan Plak, donemin plak piyasasinin en guclu sirketlerinden biri oldu.
Orhan Gencebay, bugune kadar 36 sinema filminde basrol oynadi, 90'a yakin filmde muzik direktorlugu yapti.
1000'den fazla bestesi bulunan Orhan Gencebay, bunlarin 400'e yakinini kendisi seslendirdi.
Orhan Gencebay'in yaptigi calismalara TRT denetleme kurulunca arabesk dendiyse de, Orhan Gencebay bu degerlendirmeyi "yanlistir ve eksiktir" diyerek kabul etmedi.
Yasal olarak 60 milyon civari plak ve kaset tiraji olan Orhan Gencebay'in, korsan uretimlerin yasal uretimlerden 2 kat fazla oldugu dusunulurse, yasal olmayan uretimlerle birlikte 200 milyon civari tiraji oldugu tahmin ediliyor. Bu da, dunyanin sayili tiraj rakamlarindandir.
Beyaz Kelebekler grubunun da eski solisti olan ses sanatcisi Azize Gencebay'dan bosanan Orhan Gencebay'in Sevim Emre ile 30 yili askin bir suredir resmî birlikteligi devam etmektedir. Oglu Altan Gencebay halen Kervan Plak produktorlugunu yurutmektedir.
Albumleri
Kaset&CD:
- Musalla Tasi derleme) Kaderimin Oyunu derleme) Bir Teselli Ver derleme) Batsin Bu Dunya (1974) Hatasiz Kul Olmaz (1975) Sarhosun Biri (1976) Benim Dertlerim (1978) Yarabbim (1979) Aski Ben Yaratmadim (1980) Ben Topraktan Bir Canim (1981) Kordugum (1981) Bir Damla Mutluluk (1982) Leyla ile Mecnun (1983) Dil Yarasi (1984) Beni Biraz Anlasaydin (1986) Cennet Gozlum (1987) Akma Gozlerimden (1987) Emrin Olur (1988) Ya Evde Yoksan (1989) Utan-Dokunma (1990) Hasret Ruzgari (1991) Sen de Haklisin (1992) Hayat Devam Ediyor (1993) Yalniz Degilsin (1994) Gonul Dostu (1995) Kiralik Dunya (1996) Orhan Gencebay Klasikleri-1 (1998) Cevap Ver (1999) Orhan Gencebay Klasikler-2 (2001) Ideal Ask (2003) Yurekten Olsun (2004)
Tas Plâk/78'lik:
Columbia
- Meger Sevmek Pek Yalanmis/Metelik Oyun Havasi (1963?) Yare Pazen Secemedim/Yeni Yolun Duzleri (1964?) Agla Sazim Agla/Gurbet Elde (?1960lar)
45'lik:
Columbia
- Yare Pazen Secemedim/Yeni Yolun Duzleri (1964?) Neredesin Leylam/Felek Gurbete Attin (1966?)
Ergas
- Fidayda-Mor Koyun/Topaloglu-Sekeroglan (1967?)
Basak Plak
- Fidayda-Mor Koyun/Topaloglu-Sekeroglan (1967?)
Turkofon
- Gonul Baglari/Agliyorum Yana Yana (1968?) Yildiz Aksamdan Dogarsin/Urfa Karsilama Havasi (1968?)
Bozkurt Plak
- Kars Oyun Havasi/Karsilama (Arif Sag ile) (1967?)
Baysu Plak
- Supurgesi Yoncadan/Kars Oyun Havasi (Arif Sag ile) (1967?)
Topkapi Plak
- Selma/Derdim Dunyadan Buyuk (1968) Bana Oyle Bakma/Dertlerimi Senden Aldim (1968)
Moda Plak
- Basa Gelen Cekilirmis/Sensiz Bahar Gecmiyor (1968)
Istanbul Plak
- Basa Gelen Cekilirmis/Sensiz Bahar Gecmiyor (1968) Her Cefa Beni Buldu/Bagrima Tas Basim (1969) Sevenler Mesut Olmaz/Beni de Allah Yaratti(1969) Vicdan Azabi/Umitsiz Ask(1969) Bir Teselli Ver/Yorgun Gozler (1969) Ben Eski Halimle Daha Mesuttum/Hor Gorme Garibi (1970) Gonul Firtinasi Severek Ayrilalim (1970) Kaderimin Oyunu/Efkar Basti Gonlumu (1970) Ben Sevdim de Ne Oldu/Kabahat Seni Sevende (1971) Ask Pinari/Hayat Kavgasi (1972) Sen de Bizdensin/Sev Dedi Gozlerim (1972)
Kervan Plak
- Sen de Bizdensin/Sev Dedi Gozlerim (1972) Ask Pinari/Hayat Kavgasi (1972) Benim Dunyam/Sevmiyorum Deme (1973) Sen Hayatsin Ben Omur/Ben Dogarken Olmusum (1974) Dertler Benim Olsun/Gonul (1974) Boynu Bukuk Sevgililer/Ugrunda Bir Olmek Kaldi (1974) Duyun Beni/Askimizin Duasi (1975) Kimi Sarsin Ellerim/Bir Araya Gelemeyiz (1975) Batsin Bu Dunya/Sevmenin Zamani Yok (1975) Hatasiz Kul Olmaz/Kara Cali (1976) Yasamak Bu Degil/Beni Boyle Sev (1976) Sarhosun Biri/Kader Diye Diye (1976) Birakin da Yasayalim/Geri Don (1977) Cikekes/Dogan Bir Pisman (1978)
EP/MiniLP:
Topkapi Plak
- Meyhaneci Sirdasim-Gece Mehtabimsin/Felek Ele Gecmiyor Ki-Kollarinda Uyut Beni (1968)
Uzuncalar(LP)/33'luk:
Istanbul Plak
- Orhan Gencebay (1971) Orhan Gencebay (1974)
Kervan Plak
- Orhan Gencebay (1974) Batsin Bu Dunya (1975) Sarhosun Biri (1976) Benim Dertlerim (1978) Yarabbim (1979) Aski Ben Yaratmadim (1980) Ben Topraktan Bir Canim (1981) Leylâ ile Mecnun (1983) Dil Yarasi (1984) Beni Biraz Anlasaydin (1986) Cennet Gozlum (1987) Akma Gozlerimden (1987) Emrin Olur (1988)
Yer Aldigi Diger Kayitlar:
- Mihrican Bahar: Muhammedin Mezarini Kazan Kimdir
- Altin Sesler
- Yildizlar Kervani
- The Sound Of Istanbul-Crossing The Bridge
Almis oldugu odullerden bazilari
Orhan Gencebay- 1968-1972 arasi her 45ligi icin Altin Plak odulleri 1972 SES dergisi Yilin Sanatcisi odulu Istanbul Plak tarafindan, yuksek tiraj basarisindan olayi verilen Altin Tac Odulu (1970) Tercuman Gazetesi tarafindan verilen Yilin Sanatcisi Odulu (1984) Merhaba Dergisi tarafindan verilen Yilin Sanatcisi Odulu (1984) Ses Dergisi tarafindan verilen Yilin Sanatcisi Odulu (1985) MUYAP tarafindan Dokunma adli albumunun gostermis oldugu yuksek satis basarisindan dolayi verilen Yuksek Tiraj Odulu (1990) ABD-Misir-Israil'in onde gelen universiteleriyle, Hacettepe Universitesi'nin ortaklasa vermis oldugu Montu Merit Doktorasi (Fahri Muzik Doktoru) Odulu (1990) Mehmetcik Vakfi tarafindan verilen Altin Madalya Odulu (1995) Intermedia Ekonomi Dergisi tarafindan verilen EkonomideYilin Yildizlari Odulu (1998) Kultur Bakanligi'nca verilen Devlet Sanatcisi unvani (1998) Cumhurbaskanligi tarafindan, Turk Milli Egitimine katkilarindan dolayi verilen Onur Odulu (2000) Mehmetcik Vakfi, Polis Vakfi, Losemili Cocuklar Dernegi, bircok kurulus ve universite tarafindan verilen sayisiz Onur ve Sukran Plaketleri
Hakkinda Yazilmis Bilimsel Calismalar
- Populer Kultur ve Orhan Gencebay Arabeski (Doktora Tezi)- Meral Ozbek- Iletisim Yayinevi-